Verslag

Verslag van het SFERD-symposium 16 september 2015

Door: Angélique Fluitman en John van Bergen Henegouw, leden SFERD

Het symposium wordt geopend door Kees Ballemans, voorzitter van de SFERD. Met een historisch overzicht van de SFERD en de endoscopendesinfectie in het algemeen. Hij kondigt de vrijgave van het concept van het SFERD-kwaliteitshandboek versie 4.0 ter beoordeling van de besturen van de vakvereniging en andere gremia aan.
Vervolgens is het woord aan de dagvoorzitter dr. Marten Otten, MDL arts van Medisch Centrum De Veluwe, voormalig MDL-arts Meander Amersfoort en Universitair hoofddocent van het UMCU. Hij realiseert zich de twee werelden van behandeling van MDL-ziekten naast de noodzakelijke zorg voor de reiniging en desinfectie (RD) van de toegepaste endoscopen. Het vertrouwen in de kwaliteit van RD is vanzelfsprekend, maar is toch een wereld op zich.

Dr. Ellen Mascini, arts-Microbioloog Rijnstate biedt een voordracht over risico’s van complexe endoscopen (zoals ERCP) scopen. Het ontwerp van meerkanalenendoscopen met een tangenliftkanaal stellen de medewerkers van RD voor problemen. Soms zijn ondanks zorgvuldige RD toch nog micro-organismen aanwezig in de complexe endoscoop die een risico kunnen opleveren door contaminatie van een volgende patiënt. In één casus werd de overdracht van het hepatitis B virus beschreven, HIV nog nooit. Door beter herkenbare antibiotica resistente bacteriën is overdracht vast te stellen. Dr. Mascini beschrijft de ontwikkelingen van bezorgdheid bij onvolledige RD in Amerika en in Europa. Het door IGZ gemonitorde project om tot een inventarisatie van het risico te komen (inventarisatie door het Erasmus MC). Zij licht de besluitvorming toe over een persisterende contaminatie van een endoscoop in het Rijnstate.

MDL-arts dr. Marcel Groenen uit het Rijnstate Arnhem licht de noodzaak voor de toepassing van de ERCP-scoop toe. Er zijn zorgen bij de MDL-artsen over de gemelde risico’s op contaminaties van ERCP-endoscopen. Evenwel worden met de endoscopen levensbedreigende omstandigheden bij de patiënt behandeld (onbehandelde mortaliteit 50% die kan worden gereduceerd tot 9% bij een met antibiotica behandeling gepaard gaande ERCP). Aan de hand van anatomie en pathologie van diverse in de galwegen / pancreasafvoergangen gerelateerde ziekten licht hij de procedure van de ERCP toe. Het belang van de ERCP procedure is evident. Alle inspanningen dienen gericht te zijn op een schone endoscoop.

Drs. Eduard Meijer, klinisch fysicus in het Maxima MC wijst in een presentatie over aanschaf met risicoanalyse, procedures en beleid voor het registreren van bevoegdheid en bekwaamheid op aspecten die in het kader van het Convenant Medische Technologie dienen te worden geregeld. Compatibiliteit is een kant die aandacht verdient. Ondanks dat Meijer de conclusie een open deur beschouwt, is het raadzaam zijn advies voor een integrale aanpak van het totale proces, samenwerking en communicatie naar afdelingen door de DSRD, CSD Medische technologie en Klinisch fysici er één die ter harte moet worden genomen. Risico management dient de drijfveer te zijn.

Dr. Johan Dorresteijn, lid Raad van Bestuur van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam gunt ons een indringende en zeer openhartige blik in zijn ervaringen met een recall met 1800 patiënten na een mogelijke contaminatie door problemen met pompslangen waar een terugslagfilter tussenuit bleek te zijn gehaald. Het incidentenonderzoek en de risicoanalyse met medewerking van interne deskundigheid leidde tot de vaststelling dat een recall noodzakelijk was omdat risico’s op overdracht van micro-organismen niet uit te sluiten was. Bij alle stappen werd nadrukkelijk transparantie betracht en was er voortdurend contact met IGZ.

Na een prima lunch kregen de dummy-endoscoop toepassende firma’s elk een kwartier de tijd om hun ervaringen met validaties toe te lichten. Adrie de Bruijn van het RIVM lichtte als inleider de testen toe die hij in 2010 uitvoerde met de eerste op de ISO 15883 gebaseerde surrogaatendoscoop.

Hans Walta nam zijn beurt waar door verslag te doen van een onderzoek naar de effectiviteit van diverse soorten commercieel verkrijgbaren testbevuilingen in de Walta validatie-endoscoop. Hiervoor deed het bedrijf meer dan 1000 testen. In de review kon een nuttige conclusie worden getrokken.

Jan-Jacob Patijn van Causa wees er op dat het noodzakelijk was de indicator (testbevuiling) steeds op de zelfde wijze toe te passen en dat het noodzakelijk is een bevuiling te kiezen die niet altijd een schone aflezing te zien geeft. Er moet een trend waarneembaar zijn bij de beoordeelbaarheid van de teststroken / bevuilingen.

Michel Feldkamp van Endoss toonde zijn ervaringen met de Endo-uni-check dummyscoop. De bevuiling en het instrument zijn van Oostenrijkse makelij.

Roland Heijligers van Valiaz toonde zijn ervaringen met de 2 en 6 kanaals surrogaatendoscoop van Spypach. De toepassing van de validatie-endoscoop bleek eenvoudig voor het meten van functionele validatieaspecten, temperatuur en flow.

Na de theepauze bracht drs. Hedy Salomons een voordracht met de werkwijze van de IGZ. Zij lichtte toe dat er momenteel voor het enige incident met een duodenoscoop nadrukkelijk geen reden is om dit type endoscoop uit de roulatie te laten nemen. IGZ volgt de ontwikkelingen en publicaties op de voet.

Ridder in de Orde van Oranje Nassau Marijke Bilkert, aan de vooravond van haar vertrek bij de IGZ vanwege haar pensionering, bracht een voordracht over de ontwikkelingen die zij gedurende haar carrière op het gebied van endoscopendesinfectie mee maakte.

De voorzitter van de SFERD sloot de bijeenkomst zeer ludiek af. In een korte schets bedankte hij Marijke Bilkert met kunstbloemen en een jagershoedje omdat hij dacht dat het nog wel even gaat duren voordat Marijke achter de bloemen / geraniums gaat kruipen en voorlopig nog wel bezig zal zijn met allerlei activiteiten, zoals de schietvereniging.

Afsluitend sprak hij zijn dank uit richting de sponsoren en wenste ieder een goede thuisreis.